Kan zonlicht helpen bij acne – Of wordt het alleen maar erger?

Helpt zon tegen acne? Een beetje zon is goed voor het humeur en de huid. Maar waar vroeger zonnelampen nog weleens werden aangeraden om acne te behandelen, zijn wetenschappers er inmiddels achter dat te veel zonlicht voor elke huid of aandoening slecht is – dus ook voor de acnegevoelige huid. Bij een kleine groep mensen komt zelfs zomeracne voor, ookwel bekend als acne aestivalis of acne door zon.

In dit artikel bekijken we hoe overmatige en/of onbeschermde blootstelling aan UV-straling de oorzaken en triggers van acne kan aanwakkeren, en in plaats van te helpen alleen maar tegenwerkt. Ook leggen we uit hoe je kunt genieten van de zon en de acnegevoelige huid tóch kunt verzorgen, zelfs tijdens een medicinale acnebehandeling.

Een beetje zon is goed voor lichaam en geest. UV-straling vormt namelijk een belangrijke bron van Vitamine D, wat onmisbaar is voor veel vitale processen in ons lichaam, zoals het aanmaken van gezond botweefsel. Lees verder in 'Hoe UVA-, UVB- en HEV-straling de huid beïnvloeden'.

Zonlicht kan ook het humeur opbeuren. Het vermogen van ons lichaam om serotonine aan te maken (vaak het ‘gelukshormoon’ genoemd) wordt direct beïnvloed door zonlicht. Onderzoek toont aan dat een gebrek aan zonlicht kan leiden tot een seizoensdepressie.

Hoge temperaturen stimuleren ook de circulatie en perspiratie. Een verhoogde perspiratie, mits goed gecontroleerd, kan helpen door overmatig talg naar het huidoppervlak te brengen en poriën vrij te maken. Lees hier meer over in 'Acne en sport'.

Sommige mensen met een acnegevoelige huid merken dat hun huid verbetert na wat zonlicht. Leven met acne kan stressvol zijn, dus als een beetje zon je een beter gevoel geeft over jezelf en je huid, dan is dat prima. Lees verder over 'De psychologische invloed van leven met acne'.

Het is in ieder geval belangrijk om goed op te letten als je vaak in de zon bent of van de zonnebank houdt. Het is niet makkelijk in te schatten of iemand acne in het gezicht krijgt of dat het juist vermindert na een zonnebank kuur. Niet iedereen ervaart blootstelling aan de zon op dezelfde manier. Voor elke acnepatiënt die zegt dat zonlicht de huid goed doet, heb je er ook een die zegt dat zijn of haar huid juist slechter wordt is in de warmere maanden. Hier zijn een aantal mogelijke redenen voor:

• De zon droogt de huid uit en zelfs een vettige huid (overmatige talgproductie is typisch voor acnegevoelige huid) heeft vocht nodig. Wanneer de huid uitdroogt door overmatig zonlicht worden de talgklieren (die het stofje aanmaken dat de huid van de nodige olie voorziet) aan het werk gezet. Het overschot aan talg dat ontstaat is een van de belangrijkste fases in het ontstaan van onzuiverheden. Dit overschot is ook wel bekend als 'seborroe'.
• Een ander gevolg van een droge huid is dat het keritaniseert. Dit betekent dat de huidcellen aan het oppervlak verharden. Hierdoor wordt het natuurlijke afvoerproces van dode huidcellen verstoord en wordt het talg vastgehouden in de poriën. Het resultaat is de vorming van comedonen.

• Bij warm weer produceren we meer zweet en degradeert het zweet ook sneller op het huidoppervlak. Hierdoor ontstaat een omgeving waar de acnebacterie P.acnes kan gedijen en zich kan verspreiden.
• Voor meer informatie over hoe al deze processen bijdragen aan het ontstaan en verspreiden van onzuiverheden lees je verder in 'Het ontstaan van acne'.   
  Zonlicht kan ook een bepaald type acne aanwakkeren dat Acne Aestivalis (of Mallorca acne) wordt genoemd. Dit gebeurt wanneer UVA-straling reageert met de chemicaliën in bepaalde huidverzorgings- en zonnebrandproducten, en er zo een allergische reactie ontstaat. Acne Aestivalis treft vooral vrouwen tussen de 25 en 40 jaar waarvan een groot deel in de puberteit ook al last had van acne. In het artikel over 'De verschillende vormen van acne' kom je hier meer over te weten. Gelukkig zijn er effectieve acne aestivalis behandelingen beschikbaar.
• Overmatige blootstelling aan zonlicht en/of de verkeerde zonnebrand kunnen ook pigmentatieproblemen veroorzaken. Mensen met acne of acnelittekens zijn in het bijzonder vatbaar voor hyperpigmentatie. Lees verder in 'Acne en hyperpigmentatie'.
• En zoals we allemaal weten vormt zonlicht voor alle huidtypen een risico – niet alleen voor diegenen met een acnegevoelige huid. Risico’s zijn onder andere verbranding (en uiteindelijk huidkanker), zonneallergie (zoals een Polymorfische Lichteruptie) en vroegtijdige veroudering1. Lees meer hierover  in het artikel 'Hoe UVA-, UVB- en HEV-straling de huid beïnvloeden'. 

Sommige mensen met een acnegevoelige huid willen het gebruik van zonnebrand juist vermijden, uit angst dat de oliën en chemicaliën in de crèmes hun poriën verstoppen en de acnehuid verergeren. Anderen vinden het niet prettig dat de huid van sommige zonnebrand gaat glanzen.

Maar effectieve bescherming tegen de zon is juist onmisbaar voor alle huidtypen. De acnegevoelige huid is hierbij geen uitzondering. Het kan zelfs nog belangrijker zijn voor mensen met een acnegevoelige huid om de juiste zonnebrand te kiezen, aangezien ze extra gevoelig zijn voor hyperpigmentatie. Maar hoe kies je de juiste zonnebrandcreme voor acnehuid?

De truc is om producten te kiezen die speciaal zijn samengesteld voor de acnegevoelige huid. Deze producten bieden dan klinisch en dermatologisch bewezen de bescherming die de huid nodig heeft, zonder poriën te verstoppen, de huid te doen glanzen of acne te verergeren.

Gebruik hiervoor lichte crèmes, vloeistoffen of gels. En maak je geen zorgen: een lichtere textuur betekent niet per se dat je minder beschermd bent. Kies ook voor producten die 'niet-comedogeen’ zijn, dit betekent dat ze geen ingrediënten bevatten die poriën kunnen verstoppen en onzuiverheden kunnen aanwakkeren.

Een goed voorbeeld hiervan is Eucerin Sun Gel-Creme Oil Control. Deze zonbescherming biedt een lichte textuur en is verkrijgbaar in SPF 30+ en 50+. 
Beide sterktes zijn niet-comedogeen en klinisch en dermatologisch bewezen geschikt voor de acnegevoelige huid. Ze hebben een langdurig matterend effect en bevatten het talgregulerende ingrediënt L-Carnitine om de conditie van de huid te verbeteren.

Er worden verschillende medische acnebehandelingen aangeboden. Als je gebruikmaakt van een huidpeeling op zuurbasis of een ‘resurfacing treatment’ zoals de zeer effectieve DERMOPURE K10 Renoverende huidverzorging van Eucerin, is het belangrijk om te onthouden dat je huid nóg gevoeliger is voor UVA- en UVB-straling. We raden je daarom aan het product ’s avonds te gebruiken en de volgende ochtend altijd een zonnebrand met een hoge beschermingsfactor te smeren.

De actieve ingrediënten in verschillende medicinale acnebehandelingen, zoals benzoylperoxide, tretinoïne, adapaleen en azelaïnezuur, kunnen de huid gevoeliger maken voor UVA- en UVB-straling. Lees meer hierover in 'Acnemedicatie en bijwerkingen'.

Als je een medische acnebehandeling ondergaat, is het belangrijk dat je verstandig met de zon omgaat. Beperk hoeveel je buiten bent, vermijd de zon tijdens de warmste uren en draag beschermende kleding waar mogelijk. Kies een zonnebrand met een hoge beschermingsfactor zoals Eucerin Sun Gel-Creme Oil Control SPF 30+ of SPF50+ en gebruik deze op zonnige én op bewolkte dagen.