Atopische Dermatitis bij kinderen – De oorzaken, symptomen en de beste manier om de kinderhuid te verzorgen en te kalmeren

Atopische Dermatitis is de meest voorkomende huidaandoening bij kinderen en komt bij ongeveer 15% tot 20% van de kinderen voor^{1 2 3 4}. De symptomen – een droge, rode, jeukende en geïrriteerde huid – kan buitengewoon vervelend zijn voor kinderen en daarnaast significante stress veroorzaken bij ouders en verzorgers.

Dit artikel bespreekt hoe Atopische Dermatitis kinderen en hun familie raakt. We onderzoeken de symptomen, oorzaken en triggers en bekijken hoe huidverzorging de symptomen helpt verlichten en de periode tussen aanvallen helpt verlengen.

Kinderen kunnen op elk moment Atopische Dermatitis ontwikkelen. Het komt veel voor bij baby’s en de meeste patiënten krijgen de aandoening voor het vijfde levensjaar⁵. Lees verder over eczeem bij baby’s in Atopische Dermatitis en baby’s.

Tussen de leeftijd van twee jaar en de puberteit, manifesteert Atopische Dermatitis zich meestal als droge, rode en jeukende gebieden op de nek, polsen, enkels, knieholten, binnenkant van de ellebogen en tussen de billen en benen. Symptomen houden vaak meer dan drie maanden aan (de medische definitie van een chronische aandoening) en de huid kan bij de getroffen gebieden verdikken en een leerachtige structuur krijgen.

Atopische Dermatitis kent twee afzonderlijke fases: 

• De acute fase waarbij de huid van een kind opspeelt en het meest geïrriteerd is. Lees verder over deze fase in Het identificeren en beheersen van een aanval.
• Tijdens de niet-acute fase tussen twee aanvallen in, voelt en ziet de huid er rustiger uit. Lees verder over deze fase in Atopische Dermatitis begrijpen.

De acute fase is het meest vervelend. Je kind kan het zwaar hebben, de jeuk kan zo heftig worden dat ze niet kunnen slapen en de aandoening kan een significante invloed hebben op de kwaliteit van leven⁶. De aandoening heeft ook effect op de kwaliteit van leven van ouders en verzorgers die zich hopeloos, schuldig en neerslachtig kunnen gaan voelen. Lees verder in Hoe Atopische Dermatitis de nachtrust en kwaliteit van leven beïnvloedt.

De meeste kinderen komen tegen de puberteit af van hun Atopische Dermatitis maar het kan tot ver na de puberteit aanhouden en onderzoek toont aan dat kinderen met Atopische Dermatitis ook andere, gerelateerde aandoeningen kunnen ontwikkelen zoals astma en allergische rhinitis⁸.

Als je kind last heeft van zijn/haar huid, en je maakt je op wat voor manier dan ook zorgen over de symptomen, raadpleeg een arts.

Genetische aanleg
Er zijn twee belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van Atopische Dermatitis: 1) een genetisch defect in het Filaggrine (FLG) gen^2,9 en 2) atopische aandoeningen in de familie^2,10. Lees verder over Filaggrine en hoe een tekort de huid beïnvloedt in Atopische Dermatitis begrijpen. 

Patiënten hebben tevens een verstoord immuunsysteem (atopie) waardoor de huid sneller reageert op de omgeving en vatbaarder is voor ontstekingen. 

Klimaat/vervuiling
Geboren worden in een ontwikkeld land, een koud klimaat of een vervuilde stad zijn factoren die lijken bij te dragen aan het risico op Atopische Dermatitis. Daarnaast kunnen weersomstandigheden symptomen aanwakkeren¹³. 

Gevoeligheid voor allergenen
Een verstoorde barrière maakt het makkelijker voor potentiële allergenen zoals pollen, huisstof en haar van huisdieren om de huid te irriteren. 
De rol van voedsel bij Atopische Dermatitis is controversieel,² maar sommige mensen melden dat bepaald voedsel de huid van hun kind gevoeliger maakt en een aanval in de hand kan werken.

Andere externe factoren
Ruwe stoffen en reinigingsmiddelen, en de chemicaliën in biologisch waspoeder kunnen allemaal de delicate jonge huid irriteren. Onderzoek toont aan dat meeroken vooral erg schadelijk is voor jonge longen¹⁴.

Krabben
De symptomen van Atopische Dermatitis kunnen op zichzelf een aanval aanwakkeren/verergeren. Omdat de huid droog is en jeukt, gaat het kind krabben. Hierdoor wordt de beschermende barrière van de huid beschadigd waardoor de Staphylococcusbacterie de kans krijgt zich te vermenigvuldigen en de huid te infecteren. Deze infectie veroorzaakt ontsteking en jeuk waardoor de toestand verslechtert en de huid nog geïrriteerder wordt en de jeuk heviger: een vicieuze cirkel die we de Atopische Huidcyclus noemen. Lees verder in Atopische Dermatitis begrijpen. 

Het goede nieuws is dat een effectieve medicinale behandeling en een goede huidverzorging een groot deel van de vervelende aanvallen van Atopische Dermatitis kunnen verlichten en de periode ertussen kunnen helpen verlengen. De huid van kinderen is dunner en bevat minder pigment dan bij volwassenen. Lees verder over de structuur van een jonge huid in De huid bij baby’s en kinderen. Ze hebben baat bij een milde, fase-specifieke verzorging: 

• Tijdens de niet-acute fase heeft de huid dagelijkse hydratatie nodig om droogheid te verlichten en de periode tussen aanvallen te verlengen 
• Tijdens de acute fase heeft de huid naast dagelijkse hydratatie een combinatie van medicinale en niet-medicinale producten nodig om de symptomen te verzachten en te kalmeren.

De juiste producten voor hydratatie en een regelmatige en voorzichtige routine zijn essentieel in het beschermen en kalmeren van de atopische huid van je kind. Lees verder over de juiste producten en ideale routine in Het verzorgen van een jonge atopische huid. 

Probeer bij te houden wanneer de huid van je kind opspeelt en bespreek dit met je arts. Zo kun je mogelijke triggers in kaart brengen en vaststellen wat de beste behandeling is. Iedereen is anders maar hier volgen enkele maatregelen die je kunt treffen om de impact van mogelijke triggers te beperken: 

Rook niet waar je kind bij is 
Meeroken kan de symptomen verergeren.

Kies milde, huidvriendelijke stoffen  
Katoen en linnen zijn minder irriterend dan synthetische stoffen. Vermijd ruwe wol. Was nieuwe kleren om chemicaliën te verwijderen die er tijdens de productie in terecht zijn gekomen.

Voedselallergieën 
Als je vermoedt dat bepaald voedsel de symptomen van je kind aanwakkeren of de Atopische Dermatitis verergeren, raadpleeg je arts voordat je mogelijke triggers gaat elimineren. Het is belangrijk dat je kind de calcium, calorieën en proteïne binnen blijft krijgen die nodig zijn om te groeien en te ontwikkelen. 

Verminder de potentiele schade die kan worden veroorzaakt door krabben  
De symptomen van Atopische Dermatitis kunnen op zichzelf de aandoening aanwakkeren en verergeren. Als de huid van je kind droog is en jeukt, ontstaat de neiging om te krabben wat de schade verergert en de huid vatbaar maakt voor bacteriën die de jeuk verder kunnen verergeren.

Dit noemen we de Atopische Huidcyclus. Lees hier meer over in Atopische Dermatitis begrijpen. 

Krabben kan ook leiden tot infectie, dus houd de nagels van je kind kort. Het dragen van katoenen handschoenen kan ’s nachts schade aan de huid helpen voorkomen.