Wat veroorzaakt een aanval van atopische huid – En hoe kan ik de symptomen verminderen?

Leven met een atopische huid kan lastig zijn, vooral tijdens een ‘aanval’ wanneer de symptomen het hevigst zijn. Dit artikel bekijkt wat we bedoelen met een ‘aanval’ en legt de twee verschillende fases uit van een atopische huid. Er wordt gekeken welke factoren het meest waarschijnlijk een aanval aanwakkeren en er worden geïnformeerde suggesties gedaan om je te helpen je huid te kalmeren en verzorgen als de symptomen het ergst zijn.

Atopische Dermatitis kent twee verschillende fases. Een aanval is de term die wordt gebruikt om de fase te omschrijven waarin de huid het meest geïrriteerd is. 
Een aanval wordt ook wel de ‘actieve fase’ of de ‘acute fase’ van de aandoening genoemd en symptomen zijn onder andere: 

• Een jeukende of intens jeukende huid. Het kan ook pijnlijk zijn en sommige mensen ervaren een branderig gevoel.  
• Droge, rode en schilferige uitslag. De huid kan oneffen of opgezwollen zijn en kan zelfs licht bloeden.  

Een aanval kan overal op het lichaam optreden maar de uitslag komt het meest voor op het gezicht, de schedel, de nek, het decolleté/de borst, de handen, polsen, knieholten en de binnenkant van de elleboog. Lees verder in Atopische Dermatitis van het gezicht, Atopische Dermatitis op het hoofd en de schedel, Atopische Dermatitis op de handen en Atopische Dermatitis op verschillende lichaamsdelen. De symptomen variëren ook per leeftijd. Je leest hier meer over in Atopische Dermatitis bij baby’s en kinderen en Atopische Dermatitis bij volwassenen.

De acute fase is verreweg het vervelendst van de twee fases en kan patiënten zowel fysiek als psychologisch raken. Lees verder in Hoe Atopische Dermatitis de slaap en kwaliteit van leven beïnvloedt. 

De duur van een aanval verschilt per persoon en er zijn gelukkig stappen die je kunt ondernemen om de huid tijdens een aanval te kalmeren, de hevigheid van een aanval te verminderen en de fase tussen aanvallen te verlengen. De periode tussen twee aanvallen heet de niet-acute fase. Lees verder in Atopische Dermatitis begrijpen.

Atopische Dermatitis is een aandoening waarbij de huid droog en ontstoken is. De aandoening is voornamelijk genetisch bepaald en heeft te maken met een beschadigde barrière van de huid en een probleem met het immuunsysteem. Omgevingsfactoren en allergenen kunnen een reactie opwekken bij mensen die aanleg hebben voor Atopische Dermatitis. Lees verder over de oorzaken in Atopische Dermatitis begrijpen.

Doordat de barrière is verstoord, heeft een atopische huid moeite met het vasthouden van het nodige vocht en lipiden. Het droogt nog sneller uit en kan minder goed beschermen tegen externe invloeden. De huid raakt al snel geïrriteerd en geïnfecteerd. Omdat mensen met een atopische huid een verzwakt immuunsysteem hebben, kunnen ze deze irriterende factoren minder goed verwerken waardoor er sneller allergische reacties optreden.

Er zijn veel verschillende factoren die een aanval kunnen aanwakkeren en symptomen kunnen verergeren. Dit verschilt per persoon, maar hier volgen enkele voorbeelden: 

Klimaat en vervuiling: Temperatuurschommelingen, warme en vochtige klimaten en de luchtvervuiling die steden eigen is, kunnen allemaal de aandoening verergeren.

Zweet: Zweet kan het huidoppervlak irriteren waardoor de huid gaat jeuken en geïrriteerd raakt

Stress: Patiënten merken vaak dat hun eczeem sneller oplaait als ze gespannen zijn. En hoe meer jeuk, hoe meer stress.

Allergieën: Huismijt, pollen en/of stof kunnen allemaal een aanval veroorzaken. Lees meer over het verband tussen Atopische Dermatitis en astma en hooikoorts in Atopische Dermatitis begrijpen. Het mogelijke verband tussen dieet en Atopische Dermatitis is controversieel maar sommige mensen melden dat bepaald voedsel of drinken hun huid doen oplaaien. De meest genoemde voedingsmiddelen zijn eieren, melk, pinda’s, graan, soja, noten, schaaldieren en vis ^1,2.

Sigarettenrook: Zowel roken als meeroken kan de symptomen aanwakkeren 

Stoffen: Synthetische, niet-ademende stoffen zoals nylon en Lycra kunnen de huid irriteren. Ook schurend wol hoort bij deze categorie.

Sieraden: Horloges en sieraden bevatten vaak nikkel. Als ze continu worden gedragen, kan zweet het nikkel doen oxideren waardoor een reactie kan optreden. 

Chemicaliën: de ingrediënten in sommige make-up en zonnebrandproducten kunnen de huid doen oplaaien. Agressieve reinigingsmiddelen, sommige wasmiddelen en sigarettenrook staan er ook om bekend dat ze een atopische huid kunnen doen oplaaien.   

Zonlicht: Sommige mensen melden dat de zon hun symptomen verlicht, maar anderen zeggen juist dat zonlicht de symptomen doet oplaaien en de huid verergert. 

Lees verder in factoren die de huid beïnvloeden.

De symptomen van Atopische Dermatitis kunnen op zichzelf een aanval aanwakkeren en/of erger maken. Omdat de huid droog is en jeukt, ben je geneigd om te krabben. Dit beschadigt de beschermende barrière van de huid waardoor de Staphylococcusbacterie de kans krijgt zich te vermenigvuldigen en de huid te infecteren. Deze infectie veroorzaakt een ontsteking en jeuk waardoor de toestand verslechtert en de huid verder geïrriteerd raakt en de jeuk heviger wordt: een vicieuze cirkel die we de Atopische Huidcyclus noemen.

Atopische Dermatitis-aanvallen kunnen de kwaliteit van leven flink beïnvloeden. Buiten de jeuk en andere vervelende symptomen, melden patiënten slaapgebrek, discriminatie, stress en een laag zelfbeeld. 

Atopische Dermatitis is niet besmettelijk, maar heeft wel degelijk een invloed op familieleden en zorgverleners − relaties worden beïnvloed door de constante jeuk, slapeloze nachten en het lage zelfbeeld van de patiënt en in het geval van baby’s en kinderen voelen de ouders zich vaak schuldig en hulpeloos.

Lees verder in Hoe Atopische Dermatitis de slaap en kwaliteit van leven beïnvloedt, en lees meer over de specifieke impact op verschillende leeftijdsgroepen in Atopische Dermatitis bij baby’s en kinderen, en Atopische Dermatitis bij volwassenen. 

Regelmatige en correcte huidverzorging kan ook de toestand van de huid verbeteren, een goede nachtrust ondersteunen en de kwaliteit van leven verbeteren.⁴  Een niet-medicinaal product zoals Eucerin AtopiControl Acute Care Cream kan naast een medicinaal product worden gebruikt om de huid tijdens een aanval te kalmeren en heeft een bewezen groot effect op de nachtrust en kwaliteit van leven als het wordt gebruikt naast Eucerin AtopiControl Lotion.⁴

Lees verder in Hoe verzorg je een jonge atopische huid en Hoe verzorg je een volwassen atopische huid.

Er bestaat helaas geen remedie voor Atopische Dermatitis maar er zijn veel verschillende maatregelen die je kunt treffen om jouw atopische huid of die van je kind te verzorgen en de symptomen te helpen verminderen en kalmeren: 

Onderzoek heeft aangetoond dat medicinale behandeling de kwaliteit van leven³ kan verbeteren dus raadpleeg je arts om erachter te komen welke behandelingen het beste bij jouw huid passen. Hier volgen enkele opties: 

• een steroïde zoals Hydrocortison 1% Cream
• een krachtigere crème of zalf 
• verband en natte kompressen  
• fototherapie (behandeling met ultraviolet licht om de ontsteking te verminderen) 
• orale corticosteroïden en soms antibiotica om te voorkomen dat de huid geïnfecteerd raakt  
• antihistamine om hevige jeuk te verminderen

Een andere belangrijke stap in het uitstellen en verminderen van symptomen is het identificeren en vermijden van mogelijke triggers. Lees verder over de potentiele triggers van Atopische Dermatitis en hoe je ze kunt vermijden in Atopische Dermatitis begrijpen. Als je baby of kind lijdt aan de aandoening, geeft Atopische Dermatitis bij baby’s en kinderen advies over de triggers die het meest worden geassocieerd met baby’s en hoe deze kunnen worden vermeden.