Informatie over de huid – Factoren die de huid beïnvloeden

De toestand en het uiterlijk van onze huid is belangrijk voor onze algemene gezondheid en ons welzijn. Een gezonde huid werkt hard om ons lichaam tegen bacteriën en virussen te beschermen, reguleert de temperatuur, ziet er rustig, goed gehydrateerd en gelijkmatig van kleur uit en voelt glad aan. Er zijn veel factoren, zowel interne als externe, die de gezondheid van de huid aantasten en beïnvloeden hoe de huid eruitziet en aanvoelt. Sommige factoren kunnen we niet beïnvloeden, maar veel factoren wel. Zorgzame huidverzorging helpt de huid gezond te houden en er langer jong uit te laten zien.

De interne factoren die de huid beïnvloeden zijn erfelijkheid, hormonen en specifieke ziekten, zoals diabetes.

De erfelijkheid van een persoon bepaalt het huidtype (normaal, droog, vet of gemengd) en beïnvloedt de algemene toestand van de huid. Boven bepaalt erfelijkheid de biologische veroudering van de huid, die zich kenmerkt door:

• Afnemende regeneratie en vernieuwing van cellen.
• Minder uitscheiding van de talg- en zweetklieren.
• Degeneratie van het bindweefsel, zodat de huid minder vocht kan binden en stevigheid verliest.
• Degeneratie van elastische vezels, waardoor de huid minder elastisch wordt.

Biologische huidveroudering moet niet worden verward met vroegtijdige huidveroudering, dat door externe factoren wordt veroorzaakt en kan worden beïnvloed.

Ook aanleg voor huidproblemen en huidziekten zoals atopische dermatitis, psoriasis en ichthyosis wordt erfelijk bepaald. Bijvoorbeeld, bij mensen die met een erfelijk tekort aan filaggrine (een in de huid aanwezig eiwit) worden geboren, heeft de huid een zwakkere barrièrefunctie en zij zijn vatbaar voor een gevoelige huid en atopische dermatitis. Met een dergelijke aanleg reageert de huid sneller op stress en raakt sneller door externe invloeden geïrriteerd. Daarvoor is de juiste huidverzorging van cruciaal belang. Daarnaast zijn er zijn ziekten, zoals diabetes en nierfalen, die de toestand van de huid kunnen beïnvloeden.

Hormonen en wijzigingen in de hormoonspiegel kunnen een aanzienlijk effect op de huid hebben:

• Hormonale veranderingen kunnen acne of pubertijd veroorzaken.
• Tijdens de zwangerschap kunnen hormonen een verhoogde productie van melanine en een vorm van hyperpigmentatie, melasma genoemd, stimuleren.
• Het vrouwelijke oestrogeenniveau neemt af als onderdeel van het biologische verouderingsproces en in het bijzonder na de menopauze. Oestrogeen heeft een gunstig effect op de vochtbalans van de huid en afname hiervan leidt tot verandering in de structuur en leeftijdgerelateerde achteruitgang van de huid.

Er zijn veel externe factoren die de gezondheid van de huid beïnvloeden. Deze factoren worden bepaald door onze omgeving, onze algemene gezondheid en de levensstijl die wij kiezen.

UV-straling
Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die verantwoordelijk zijn voor het oxidatieproces in het lichaamsweefsel, wat tot beschadiging van cellen leidt. Een gezonde huid bevat antioxidanten die de huid beschermen door de vrije radicalen te neutraliseren.

In de opperhuid worden deze vrije radicalen hoofdzakelijk door UV-stralen gegenereerd. Onder normale omstandigheden en bij beperkte blootstelling aan UV-stralen kunnen de beschermingsmechanismen van de huid dit min of meer opvangen. Bij langdurigere blootstelling raken de beschermingsmechanismen van de huid echter verzwakt. De huid wordt gevoelig en vatbaar voor ziekten. Jarenlange onbeschermde blootstelling aan de zon leidt tot chronische door UV-licht veroorzaakte schade en dit gaat gepaard met vroegtijdige huidveroudering.

Lees meer over de effecten van blootstelling aan de zon en bescherming van de huid in de zon.

Temperatuur
Extreme temperaturen en de snelheid waarmee de temperatuur verandert kunnen de gezondheid van de huid aantasten.

Onder koude omstandigheden reageert de huid door de bloedvaten te vernauwen om zo het lichaam tegen te veel verlies van warmte te beschermen. Bij langdurige kou vermindert de afscheiding van de talgklieren, waardoor de huid uitdroogt. Lees meer over droge huid.

Onder warme en vochtige omstandigheden (bijvoorbeeld in tropische landen of in de sauna) produceren de zweetklieren meer zweet, waardoor de huid vochtig wordt en gaat glimmen en, in sommige gevallen, vatbaar wordt voor acne.

Sommige huidaandoeningen, bijvoorbeeld rosacea, kunnen ook door hoge temperaturen worden opgeroepen. Dit is één van de redenen waarom wordt aangeraden om warm in plaats van heet water te gebruiken bij het gezicht reinigen, handen wassen en baden.

Agressieve producten
De huid is van nature mild zuur met een pH-waarde van 5. Agressieve reinigingsproducten (zoals natriumlaurylethersulfaat en vochtinbrengende producten en een hoge pH-waarde) overbelasten het natuurlijke neutraliserende vermogen van de huid, beschadigen de celstructuur en verzwakken de barrièrefunctie van de buitenste laag van de opperhuid. Als gevolg hiervan kan de huid uitdrogen en wordt deze vatbaar voor huidinfecties en 'flare-ups' of huidproblemen zoals atopische dermatitis. Bepaalde chemische peelings kunnen een vergelijkbaar effect hebben en het is belangrijk een dermatoloog te vragen of een bepaalde procedure geschikt is voor je huid.

Sommige mensen zijn in het bijzonder gevoelig voor agressieve producten:

• Jonge kinderen en oudere mensen: Een jonge en een oude huid hebben minder weerstand, omdat de activiteit van de talgklieren of nog niet volledig is ontwikkeld of aan het afnemen is. Lees meer over de huid op verschillende leeftijden.
• Mensen die bij hun werk aan chemicaliën worden blootgesteld: Beroepsgroepen zoals kappers, metselaars en fabrieksarbeiders komen regelmatig in contact met reinigingsmiddelen, oplosmiddelen, lakken en verven, allemaal stoffen die schadelijk zijn voor de huid.

Lees meer over de verzorging van de lichaamshuid en de gezichtshuid en het belang van het kiezen van de juiste huidverzorgingsproducten.

Te vaak wassen
Te vaak en te lang douchen of baden met te heet water leidt tot verlies van de natuurlijke vochtinbrengende bestanddelen van de huid (bekend als NMF's) en oppervlaktelipiden. De huid droogt uit en wordt ruw. Lees meer over verzorging van de lichaamshuid en dagelijkse huidverzorging van het gezicht.

Voeding
Uitgebalanceerde voeding helpt de huid gezond te houden. Onderzoek met betrekking tot de beste voedingsmiddelen voor een gezonde huid is schaars, maar: 

• Fruit, groenten, volkorenproducten en magere eiwitten (vis in plaats van vlees) zijn allemaal goed voor de huid. 
• Voeding rijk aan vitamine C en weinig vet en koolhydraten kunnen de huid een jongere uitstraling geven. 
• Voeding rijk aan antioxidanten lijken beschermende voordelen te bieden. Dit zijn gele en oranje fruit- en groentesoorten (zoals wortel en abrikozen), bosbessen, groene bladgroenten (zoals spinazie), tomaten, erwten, bonen en linzen, vis (met name zalm) en noten. 
• Voedingspatronen die een bepaalde voedingsmiddelengroep en de voedingswaarde hiervan uitsluiten, zijn over het algemeen niet goed voor de gezondheid van de huid. Het is echter raadzaam om de inname van snoep en zuivelproducten te beperken. Het is ook belangrijk ruim voldoende water te drinken, vooral voor oudere mensen. 

Er bestaat geen duidelijk verband tussen voeding en de oorzaken van acne.

Therapeutische maatregelen
Bepaalde medicijnen (zoals chemotherapie, plastabletten, laxeermiddelen en lipide-verlagende geneesmiddelen die soms worden ingenomen voor behandeling van hart- en vaatziekten) en medische procedures (zoals radiotherapie en dialyse) kunnen de huid gevoeliger en vatbaarder voor droogte maken.

Keuzes voor een gezonde levensstijl kunnen helpen bij het vertragen van het natuurlijke verouderingsproces en huidproblemen voorkomen:

Stressbeheersing
Onbeheerste stress kan de huid gevoeliger maken en problemen oproepen, zoals acne. Stress moet worden beheerst: minder werkbelasting, tijd vrijmaken voor ontspannende bezigheden en ontspanningstechnieken kunnen hierbij helpen.

Lichaamsbeweging
Regelmatig bewegen heeft een positief effect op de gezondheid van de huid en fitheid in het algemeen. 

Slaap
Een goede nachtrust biedt het gehele organisme een kans om te regenereren en zo de vernieuwing van de huid te bevorderen. 

Stoppen met roken
Tabaksrook is een belangrijke bron van vrije radicalen die schadelijk zijn voor de huid. Door roken gaat de huid er ouder uitzien en het bevordert rimpels door: 

• Vernauwing van de kleine bloedvaten in de binnenste huidlagen. Dit vermindert de bloedstroom en onttrekt zuurstof en voedingsstoffen, zoals vitamine A, aan de huid. 
• Beschadiging van collageen en elastine: de vezels die de huid zijn stevigheid en elasticiteit geven.

Stressbeheersing
Onbeheerste stress kan de huid gevoeliger maken en problemen oproepen, zoals acne. Stress moet worden beheerst: minder werkbelasting, tijd vrijmaken voor ontspannende bezigheden en ontspanningstechnieken kunnen hierbij helpen.

Lichaamsbeweging
Regelmatig bewegen heeft een positief effect op de gezondheid van de huid en fitheid in het algemeen. 

Slaap
Een goede nachtrust biedt het gehele organisme een kans om te regenereren en zo de vernieuwing van de huid te bevorderen. 

Stoppen met roken
Tabaksrook is een belangrijke bron van vrije radicalen die schadelijk zijn voor de huid. Door roken gaat de huid er ouder uitzien en het bevordert rimpels door: 

• Vernauwing van de kleine bloedvaten in de binnenste huidlagen. Dit vermindert de bloedstroom en onttrekt zuurstof en voedingsstoffen, zoals vitamine A, aan de huid. 
• Beschadiging van collageen en elastine: de vezels die de huid zijn stevigheid en elasticiteit geven.