Atopisch eczeem in het gezicht – Huidverzorging tijdens een flare up

Atopisch eczeem is een zeer veel voorkomende huidziekte waarbij de huid in het gezicht constant droog en geïrriteerd is en waarbij de juiste huidverzorging belangrijk is. Patiënten ondervinden twee fasen: een inactieve fase waarin de symptomen (droge en geïrriteerde huid) beheersbaar zijn, en een actieve fase, ook bekend als een flare up. In deze fase is de huid rood, ontstoken en ervaart de patiënt jeuk. Tijdens zo'n flare up is intensievere huidverzorging vaak nodig. Lees meer over atopisch eczeem op het lichaam tijdens een flare up.

Atopisch eczeem is een chronische huidziekte die baby's en kinderen en volwassenen op het lichaam en ook in het gezicht treft. Het wordt gekenmerkt door een droge, geïrriteerde en jeukende huid die dikker wordt en kan barsten en soms ook bloedt. Er is geen enkelvoudige oorzaak bekend, maar patiënten hebben een tekort aan vocht en de vetzuurstofwisseling is verstoord, wat leidt tot verstoring van de huidbarrièrefunctie.

Deze ziekte treft ongeveer 10% van de wereldbevolking (10-20% van de kinderen en 2-5% van de volwassenen) en het aantal gevallen neemt toe. In feite is het aantal patiënten de laatste 30 jaar met 200-300% toegenomen.

Atopisch eczeem komt het meest voor bij baby's en kinderen. 90% van de patiënten heeft symptomen voordat ze vijf jaar zijn en 80% op tweejarige leeftijd. Er bestaat bewijs dat iets meer vrouwen dan mannen aan deze aandoening lijden en dat de ziekte vooral in de westerse landen voorkomt.

"Een atopische huid doorloopt twee fasen, een niet-actieve ('normale') fase en een actieve ('flare up') fase."

Tijdens een niet actieve fase kan de gezichtshuid droog tot zeer droog zijn, een beetje schilferen, roze tot rood van kleur zijn en op de getroffen delen, meestal de wangen, de hoofdhuid, het voorhoofd, rondom de ogen en achter de oren, kunnen kleine genezen barsten voorkomen.

De zowel fysiek als psychisch meer problematische fase is de flare up-fase, waarin patiënten last hebben van lichte tot intense jeuk en de gezichtshuid rood tot diep rood, ongelijkmatig tot gezwollen, pijnlijk en schilferig is en zelfs mild kan bloeden. Tijdens deze fase is de juiste huidverzorging zeer belangrijk.

Vraag als je twijfelt over jouw symptomen advies aan een arts of een dermatoloog.

Vooralsnog is nog geen enkelvoudige oorzaak vastgesteld, maar van een aantal factoren wordt gedacht dat zij atopisch eczeem bevorderen.

Bijvoorbeeld:

• Het is bewezen dat een relatie bestaat tussen atopisch eczeem, hooikoorts en astma, en het is ook aangetoond dat als één of beide ouders aan één of alle van deze aandoeningen lijden, hun kind een grotere kans loopt om atopisch eczeem te ontwikkelen. In feite is het zo dat als beide ouders een atopische huid hebben, de kans dat hun kind ook hieraan lijdt 60-80% is. Kinderen erven een tekort aan filaggrine van de getroffen ouders en hierdoor hebben zij van nature een tekort aan natuurlijke hydratatie.
• Geografische ligging kan een grote rol spelen in de ontwikkeling van de ziekte. Het komt in de westerse landen veel vaker voor en het aantal gevallen in steden is veel hoger dan op het platteland. Koude klimaten lijken ook het risico te verhogen. Bijvoorbeeld, Jamaicaanse kinderen die in Londen (met ernstige milieuverontreiniging en relatief lage temperaturen) zijn opgegroeid, hebben twee keer zoveel kans om atopische dermatitis te ontwikkelen als kinderen die in Jamaica wonen.
• Er is enig bewijs dat de leeftijd van de moeder bij de geboorte direct verband houdt met de kans dat het kind een atopische huid heeft; hoe ouder de moeder, des te groter de kans.

Deze pathogene factoren leiden tot een droge huid met een verstoorde barrièrefunctie.

Als patiënten krabben, beschadigen zij de huidbarrière en stellen de onderliggende lagen bloot aan bacteriële infecties en milieu-invloeden, zoals irriterende en allergene stoffen en verontreiniging. Intensieve huidverzorging is geboden.

Ook sommige weefsels of chemische stoffen kunnen de bestaande symptomen oproepen of verergeren, zoals: 

• kleding of materialen, vooral wol en nylon
• bepaalde voedingsmiddelen, zoals zuivel, noten, schaal- en schelpdieren, enz.
• alcoholische dranken
• allergieën voor huismijt, stof of pollen 
• wasmiddelen
• formaldehyde
• sigarettenrook

Daarnaast kunnen ook emotionele triggers de symptomen van de patiënt beïnvloeden, zoals:

• stress
• slapeloosheid 
• transpiratie

Lees meer over factoren die de huid beïnvloeden.

Hoewel er geen remedie bestaat tegen atopisch eczeem, kunnen de symptomen tijdens de inactieve fase en de flare up-fase met cosmetische huidverzorging en farmaceutische producten worden verzacht.

Tijdens inactieve fasen moeten emollientia (of vochtinbrengende huidverzorgingsproducten) regelmatig en consistent dagelijks worden gebruikt. Deze huidverzorging bevat hoge olieconcentraties en helpt zo de huid soepel en gehydrateerd te houden en tegen irriterende stoffen te beschermen. Omdat de huid is gehydrateerd, jeukt deze minder en is de kans op beschadiging van de huidbarrière door krabben kleiner.

Ingrediënten die vaak in vochtinbrengende producten worden aangetroffen zijn:

• Omega-6 vetzuren uit teunisbloemolie en druivenpitolie. Deze verzachten en voeden de zieke huid en vullen tegelijkertijd de natuurlijke beschermende huidbarrière aan. 
• Licochalcone A (een extract uit de zoethoutwortel). Dit is een natuurlijke ontstekingsremmer en antioxidant die roodheid vermindert en ontstekingen verzacht.

Tijdens flare ups is meer actieve huidverzorging nodig om eventuele infecties en jeuk te verminderen. Farmaceutische producten maken vaak gebruik van corticosteroïden, omdat deze zeer effectief zijn en snel werken en de jeuk bij zware flare ups verlichten. Hydrocortison is echter geen blijvende oplossing voor de lange termijn, vooral niet voor baby's en kinderen, omdat bij langdurig gebruik de huid dunner wordt. Het kan ook niet op grote delen van de huid worden aangebracht en de werking neemt bij continu gebruik af.

De huidverzorgende eigenschappen van AtopiControl Acute Care Cream van Eucerin verbeteren sterk het aanzien van de huid tijdens flare up-fasen en helpen het gebruik van hydrocortison tijdens flare ups te verminderen. Een klinisch onderzoek heeft aangetoond dat de huidverzorgende eigenschappen van AtopiControl Acute Care Cream een cosmetisch effect op de atopische huid hebben dat vergelijkbaar is met de effecten van een 1% hydrocortison crème.

AtopiControl Acute Care Cream is geen farmaceutisch product en is daar ook geen vervanging van. Het wordt gebruikt als een extra verzorgingsproduct naast vochtinbrengende producten.

Patiënten kunnen ook hun levensstijl veranderen om ongemak te verlichten.

Bijvoorbeeld: 

• De kamertemperatuur koel maar niet koud houden. Transpireren roept irritatie en jeuk op.
• Crèmes en zalven in de koelkast leggen, omdat gekoelde vochtinbrengende producten de jeuk extra verzachten.
• Een dagboek bijhouden van voedingsmiddelen, dranken en mogelijke veranderingen in de omgeving om te zien of deze invloed hebben op de symptomen. 
• Bepaalde vakantiebestemmingen worden als meer therapeutisch dan anderen beschouwd. Goede voorbeelden zijn de Noordzee, de Atlantische Oceaan, de Middellandse Zee en hooggebergte, hoewel extreme kou ook weer moet worden vermeden.
• Yoga en meditatie helpen bij het verminderen van stress, één van de triggers van flare ups. 
• Als de huid gaat jeuken, is het beter om op de huid te kloppen in plaats van te krabben. Beiden kalmeren weliswaar de huid, maar kloppen beschadigt de huidbarrière niet.  
• Houd de nagels van kinderen die aan atopische dermatitis lijden kort en glad om eventueel door krabben veroorzaakte beschadiging tot het minimum te beperken.
• Probeer 's nachts katoenen handschoenen te dragen om krabben van het lichaam tijdens de slaap te voorkomen.
• Neem liever een douche in plaats van een bad en houd de temperatuur lager dan 32°. Te vaak douchen droogt de huid uit.
• Dep de huid bijna droog in plaats van deze met een handdoek droog te wrijven en breng direct hierna crème of lotion aan.
• Vermijd agressieve producten zoals een harde lichaamsborstel of scrubhandschoen.

Vraag als je twijfelt over hoe je de symptomen het beste kunt beheersen advies aan een arts of een dermatoloog.