Geïrriteerde huid: hoe te beheersen?

De huid kan om vele redenen gevoelig worden en zowel baby's als volwassenen kunnen last krijgen van een geïrriteerde huid. Dit gebeurt als de beschermende barrièrefunctie van de huid wordt verzwakt. De huid wordt dan vatbaar voor externe irriterende stoffen zoals bacteriën, chemische stoffen, allergenen of andere stoffen. De symptomen bestaan uit roodheid, schilfers en zwellingen. Deze kunnen jeuken en het dagelijkse leven verstoren en tot ernstig fysiek ongemak leiden. Een gevoelige huid reageert vaak onvoorspelbaar en kan overal op het lichaam voorkomen. Lees meer over een gevoelige lichaamshuid.

Het belang van de natuurlijke weerstand van de huid en de factoren die de weerstand verzwakken, dienen inzichtelijk te zijn. Dat kan ons namelijk helpen om het gedrag van een gevoelige en geïrriteerde huid te ontcijferen. Voorkomen is in het geval van huidirritatie beter dan genezen, omdat de huid vaak onvoorspelbaar is. We streven naar beheersing en maximale beperking van oorzaken en prikkels.

Tekenen & Symptomen

Wat is een geïrriteerde huid en hoe is deze te herkennen?

De hoornlaag (stratum corneum) vormt de buitenste laag van de opperhuid en beschermt het lichaam tegen externe stoffen.

Een gezonde huid heeft een beschermende barrière die vocht vasthoudt en de onderliggende huidlagen tegen irriterende stoffen afschermt.

De huid heeft een natuurlijke beschermende barrière. Deze barrière houdt bacteriën en andere schadelijke stoffen tegen en beperkt tegelijkertijd het vochtverlies van de huid, dat uitdroging voorkomt. De huid blijft zo gezond, gehydrateerd, elastisch en stevig.

Dit proces kan verstoord worden door externe factoren als klimaat, maar ook door interne factoren als stress. De natuurlijke weerstand van de huid wordt dan verzwakt, de geïrriteerde huid voelt vervolgens droog en ruw aan. Externe prikkels kunnen de situatie verergeren, waardoor de huid ontstoken raakt.

Een geïrriteerde huid herkennen? Let op:

Zichtbare tekenen zoals erytheem (roodheid of uitslag), schilfers, zwellingen of ruwheid.
Sensorische tekenen zoals jeuk, gespannenheid, branderigheid of prikken.

Deze symptomen kunnen voorkomen in het gezicht en op de lippen, de handen, het lichaam en de hoofdhuid. Een geïrriteerde huid kan ook voortkomen uit voortdurende fysieke veranderingen, zoals zwangerschap of veroudering. De geïrriteerde huid heeft overeenkomsten met een droge huid, maar houdt niet altijd verband hiermee. De oplossingen voor een droge huid hoeven dan ook niet noodzakelijkerwijs de symptomen van een geïrriteerde huid te verlichten.

Als je twijfelt over het type huidprobleem dat je hebt, kunt je je apotheker om advies vragen. Raadpleeg voor een formele diagnose een arts of een dermatoloog.

Oorzaken & Triggers

Oorzaken van een geïrriteerde huid

Hoe beschermt de huid zichzelf?

Een stabiele hoornlaag en een intacte hydrolipidenlaag werken samen om de doordringing van schadelijke stoffen en overmatig vochtverlies te beperken.

De buitenste laag van de opperhuid is de hoornlaag (stratum corneum) en deze vormt de barrière van de huid tegen de buitenwereld. Deze laag voorkomt het binnendringen van micro-organismen en stoffen zoals chemicaliën en allergenen. Deze laag beperkt ook vochtverlies via de opperhuid tot het minimum en beschermt zo het lichaam tegen uitdroging.

De hoornlaag is als een muur, opgetrokken uit 'stenen' of huidcellen die stabiliteit geven. De lipiden voren het 'cement' in de opperhuid die doordringbaarheid en tegelijkertijd een stevige samenhang creëren. Op het oppervlak is een beschermende zuurmantel aanwezig, de hydrolipidenlaag. Deze emulsie van water (hydro) en vet (lipo), heeft een licht zure pH-waarde van 5 en deze:

houdt een gezonde huidflora in stand en houdt de vorming van huidschilfers (of afschilfering) in stand dat een essentieel onderdeel vormt van huidvernieuwing.
neutraliseert de basische stoffen zoals zepen en conventionele oppervlakte-actieve stoffen.

De enzymen van de huid activeren de eigen natuurlijke weerstand. Zij zijn verantwoordelijk voor het in stand houden van de vitale barrièrefuncties, het reguleren van de vochtbalans en het stimuleren van huidvernieuwing. Als de enzymactiviteit afneemt of wordt belemmerd, verzwakt de weerstand van de huid en dit leidt niet alleen tot toename van het vochtverlies via de opperhuid, maar ook tot binnendringing van irriterende stoffen, dat weer zorgt voor huidirritatie of een rood geïrriteerde huid.

Irriterende stoffen zoals zepen kunnen de irritatie van de huid verder verslechteren door het basische effect, waardoor de huid niet alleen vatbaar wordt voor ontstekingen, maar ook voor infecties door bacteriën, virussen en schimmels.

Interne oorzaken van een geïrriteerde huid

De babyhuid is dunner en daarom gevoeliger dan de huid van een volwassene.

Stress kan hormonale onbalans veroorzaken en dit kan de effectiviteit van de barrièrefunctie van de huid verzwakken.

De babyhuid is dunner en de barrièrefunctie beperkter dan die van een volwassen huid, waardoor de babyhuid veel gevoeliger is voor chemische, fysieke en bacteriologische invloeden. Lees meer over de huid op verschillende leeftijden.

Aan de andere kant worden, naarmate de huid ouder wordt, stoffen die deel uitmaken van de structuur en het functioneren van de hydrolipidenlaag en de beschermende zuurmantel schaarser, wat leidt tot onbalans in de pH en meer vochtverlies. Dit kan een verouderende huid gevoeliger maken voor sterk basische producten zoals zeep.

Hormonale onbalans, veroorzaakt door stress of bepaalde gebeurtenissen in het leven, zoals zwangerschap, de menstruatiecyclus, de pubertijd of de menopauze. Dit kan de effectiviteit van de barrièrefunctie van de huid verzwakken.

Sommige mensen hebben meer kans op een geïrriteerde, gevoelige huid. Dit zijn mensen met een droge of beschadigde huid, atopische dermatitis, acne en rosacea, die alle kunnen reageren op irriterende stoffen zoals parfums en kleurstoffen.

Niet gediagnosticeerde of onbehandelde intoleranties en allergieën voor voedingsstoffen, zoals gluten, zuivel, additieven en eieren, kunnen tot ontstekingen van de huid en uitslag leiden.

Uitdroging door overmatig transpireren of vochtgebrek kan de huid ook uitdrogen en gespannen maken.

Externe oorzaken van een geïrriteerde huid

Bepaalde medicijnen kunnen een huid gevoeliger maken, maar dit is doorgaans tijdelijk.

Sommige zepen en huidverzorgingsproducten beschadigen het huidoppervlak en brengen de pH-waarden in onbalans.

Seizoens- en klimaatveranderingen en temperatuurschommelingen kunnen de huid gevoeliger maken. Bij koud weer verminderen de klieren in de huid de uitscheiding van stoffen die nodig zijn voor het in stand houden van de beschermende zuurmantel, waardoor de huid uitdroogt. Centrale verwarming en airconditioning kunnen hetzelfde effect hebben. Bij warm weer produceren de klieren in de huid meer transpiratie, die verdampt en zo de huid droog en geïrriteerd laat aanvoelen.

Toename van het gebruik van zepen en wasmiddelen met conventionele oppervlakte-actieve stoffen kan het huidoppervlak behoorlijk beschadigen door de huidbeschermende lipiden te verwijderen en zo de natuurlijke pH-waarden van de huid in onbalans brengen.

Sommige medische behandelingen, zoals radiotherapie en bepaalde geneesmiddelen kunnen tijdelijk tot een gevoelige, geïrriteerde huid leiden. Dit moet zijn opgelost zodra de behandeling wordt beëindigd.

Lees meer over factoren die de huid beïnvloeden.

Bevorderende Factoren

Wat verergert de situatie van huidirritatie?

Te vaak wassen kan de huid uitdrogen en daardoor gevoeliger en geïrriteerder maken.

Meer aandacht voor persoonlijke hygiëne betekent dat mensen vaker met zeer heet water douchen of baden en zich droog wrijven. Dit kan leiden tot verlies van natuurlijke vochtinbrengende bestanddelen en oppervlaktelipiden. Reinigingsproducten met conventionele oppervlakte-actieve stoffen reinigen de huid, maar drogen deze ook uit waardoorer een droge geïrriteerde huid ontstaat.

Oplossingen

Wat kun je doen tegen huidirritatie?

De dagelijkse gewoonten veranderen

Kleine veranderingen in de gewoonten bij het baden, zoals minder heet water gebruiken, niet zo lang douchen of in bad zitten (vooral in gebieden met hard water), milde tensiden, douche-oliën of een zalf speciaal voor huidirritatie gebruiken en de huid droogdeppen, kunnen helpen bij het herstel van de beschermende barrière van de huid.

Recent onderzoek betreffende voedingsstoffen heeft aangetoond dat meer inname van voedsel met veel antioxidanten en vitamine C en weinig koolhydraten en verzadigde vetten helpt bij het herstel van een gespannen huid en deze weer gezonder maakt. Het kan ook verstandig zijn op voedselallergieën of intoleranties te controleren. Breng een bezoek aan een voedingsdeskundige als je denkt dat dit het geval kan zijn. Ook voldoende water drinken is belangrijk, vooral voor oudere mensen.

Stressbeheersing kan ook een rol spelen bij het verminderen van de geïrriteerde huid. Bewezen methoden zijn regelmatig bewegen en ontspanningsoefeningen doen.

Het kan verleidelijk zijn alleen op een gevoelige huid te reageren als deze opvlamt. Als je echter regelmatig vocht inbrengt en dit op peil houdt, zal het aantal 'flare-ups' minder worden en kunnen ze zelfs verdwijnen. Deze dagelijkse procedure kan voor een gevoelige huid in het gezicht en lichaamshuid verschillen.

Dep na het douchen de huid voorzichtig droog met een handdoek om verdere beschadiging van de huidbarrière te voorkomen.

Zoek in crèmes actieve bestanddelen zoals dexpanthenol en glycerine, die beiden onder het huidoppervlak werken.

Een dagelijks reinigingsproduct kiezen
Veel reinigingsproducten zijn zo effectief, dat zij niet alleen het vuil van uw huid verwijderen, maar ook de hydrolipidenlaag die deze beschermt. Bij een gevoelige, geïrriteerde en droge huid is het belangrijk een reinigingsproduct voor het lichaam te kiezen dat de barrièrefunctie versterkt en tegen vochtverlies beschermt. Eucerin pH5 Waslotion laat de zuurheid van de huid intact. Eucerin pH5 Doucheolie laat een beschermlaag op de huid achter die uitdrogen voorkomt. De gevoelige huid van het gezicht heeft een mild reinigingsproduct nodig, zoals de Eucerin DermatoCLEAN reeks.
Een product voor de dagelijkse verzorging kiezen
Bij het kiezen van een huidverzorgingsproduct voor de geïrriteerde huid is het onvoldoende om simpelweg te zorgen dat het product geen irriterende stoffen bevat. Het product moet actief onder het huidoppervlak werken en de huideigen vernieuwingsprocessen en de natuurlijke weerstand bevorderen. Hiervoor moet het product actieve bestanddelen bevatten zoals dexpanthenol en glycerine, die beiden uit de natuur afkomstig zijn en met de huid samenwerken om het vochtgehalte te verhogen.
Het product zal in het ideale geval ook de natuurlijke pH-balans herstellen door aanwezigheid van een bestanddeel zoals pH5 citraatbuffer.

In wetenschappelijke testen hebben drie bestanddelen aangetoond dat zij activeren en de huidenzymen beschermen en zo helpen bij het herstellen van de natuurlijke barrièrefunctie, wat leidt tot een beter vochtgehalte en een sterkere weerstand tegen irriterende stoffen. Zij worden gecombineerd in de Eucerin-productenreeks voor de gevoelige huid, die lotions, crèmes, oliën en shampoo voor het gezicht, de handen en het lichaam en de hoofdhuid bevat.

Handen zijn kwetsbaar voor droogheid, omdat zij vaak aan de elementen worden blootgesteld en vaak worden gewassen.

Zorg voor uw handen, gezicht en lippen
De handen en het gezicht worden het meest aan de elementen en aan vaak wassen blootgesteld. Hierdoor kunnen ze uiterst kwetsbaar worden voor droogheid en zelfs barsten. Verzorgingsproducten kunnen zo vaak als nodig worden gebruikt om de gespannen huid te beschermen en te verzachten. De Eucerin-reeks voor de gevoelige huid biedt uiterst milde reinigingsmogelijkheden, die de natuurlijke barrièrefunctie van de huid in stand houden.
Op dezelfde manier kunnen gevoelige lippen tegen UV-stralen en temperatuurschommelingen worden beschermd met Eucerin Lip Activ, dat niet alleen vitamine E en C bevat, maar ook beschermfactor 6 heeft.

Effect van hormonale veranderingen op de geïrriteerde huid

Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen de huid plotseling geïrriteerder en gevoeliger maken. Milde, natuurlijke oliën kunnen helpen bij het verlichten van jeuk en het ontstaan van zwangerschapsstriemen. Verzorgingsproducten met vitamine E en hoogwaardige plantaardige oliën die rijk zijn aan linolzuur versterken de natuurlijke barrièrefunctie van de huid en verbeteren de elasticiteit.

Zodra de baby komt, ontdekt je wellicht dat zijn of haar huid ook gemakkelijk geïrriteerd en zelfs ontstoken raakt. Uiterst milde, alkalinevrije reinigingsproducten voorkomen dat de huid van de baby uitdroogt. Overigens is Eucerin pH5 Waslotion geschikt voor het hele gezin en testen hebben aangetoond dat deze goed wordt verdragen. Lees meer over de huid op verschillende leeftijden. Lees meer over de gevoelige huid.

Tip voor huidverzorging: verlicht een strakke, geïrriteerde huid

In sommige gevallen kan een geïrriteerde huid oncomfortabel en zelfs pijnlijk worden, droog aanvoelen, gespannen worden en gaan jeuken. Als dit gebeurt, kan een oliebad direct verlichting schenken en een begin maken met het intensief opnieuw hydrateren van de gespannen huid, waardoor deze zachter en rustiger aanvoelt. Eucerin pH5 Doucheolie bevat milde oppervlakte-actieve stoffen die de enzymwerking van de huid beschermen en het product heeft bewezen dat het goed wordt verdragen, zelfs door de huid van een pasgeboren baby.